W celu ujawnienia swojego prawa własności nieruchomości w księdze wieczystej niezbędne będzie uzyskanie stosownego dokumentu potwierdzającego, że ta konkretna nieruchomość stanowi naszą własność. W przypadku dziedziczenia konieczne więc będzie formalne potwierdzenie praw do spadku, które możemy uzyskać na dwa sposoby:
- u notariusza – akt poświadczenia dziedziczenia;
- przed sądem – postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Akt poświadczenia dziedziczenia
W celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia w pierwszej kolejności notariusz spisuje protokół dziedziczenia, podczas którego muszą brać udział wszystkie osoby, które mogą być spadkobiercami ustawowymi i testamentowi. Decydując się na tę formę potwierdzenia prawa do spadku bardzo istotne jest, aby wszyscy spadkobiercy byli zgodni, co do wszystkich elementów przyszłego aktu poświadczenia dziedziczenia, takich jak: określenie osób będących spadkobiercami, tytuł do spadku oraz wysokość przypadającego każdemu udział w spadku.
Jeśli zdaniem notariusza w danej sytuacji zaistniały wątpliwości co do osoby spadkobiercy lub spadkobierców i ich udziałów w spadku – odmówi on sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia i skieruje osoby zainteresowane na drogę postępowania sądowego.
Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku
Chcąc uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku konieczne jest wszczęcie postępowania sądowego. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek do sądu właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Gdyby jednak nie dało się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy wtedy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy.
Czy postępowanie spadkowe może zostać przeprowadzone w Polsce, jeśli spadkodawca zmarł za granicą?
Jeśli osoba zmarła za granicą, postępowanie może zostać przeprowadzone w Polsce, o ile spełni dodatkowe warunki – więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
W jakim czasie należy przeprowadzić postępowanie spadkowe? Czy spadek się przedawnia?
Zarówno sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia, jak i przeprowadzenie postępowania spadkowego nie jest ograniczone żadnym terminem – może zostać dokonane nawet po kilkudziesięciu latach po śmierci spadkodawcy. Należy jednak pamiętać, że czynności tych nie można dokonać przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.
Czy po przeprowadzeniu postępowania spadkowego spadek należy już do mnie?
Już samo uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia, czy też postanowienia stwierdzającego nabycie spadku uprawnia Cię do dysponowania nabytą nieruchomością. Na podstawie tych dokumentów można również uzyskać wpis prawa własności w dziale II księgi wieczystej. Jeśli nie jesteś jedynym spadkobiercą i nabyłeś nieruchomość wspólnie z inną osobą – na podstawie w/w dokumentów sąd wpisuje wszystkich spadkobierców jako współwłaścicieli w udziałach odpowiadających udziałom spadkowym. Niemniej jednak, jeśli chciałbyś sprzedać od razu nieruchomość, nabyć ją na własność lub przenieść własność na innego spadkobiercę za odpowiednią spłatą, wówczas należałoby przeprowadzić dział spadku, nie ma wtedy potrzeby dokonywania zmian w księdze wieczystej do czasu rozstrzygnięcia sprawy o dział spadku.
Czy można przeprowadzić w Polsce postępowanie spadkowe będąc za granicą?
Oczywiście nie ma przeszkód, aby przeprowadzić postępowanie sądowe w Polsce, jeśli spadkobierca mieszka za granicą. Nasuwa się jednak pytanie, czy spadkobierca ten musi pojawić się w sądzie osobiście, czy można w tym zakresie skorzystać z pomocy pełnomocnika? Jeśli chodzi o postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, odpowiedź nie jest jednoznaczna. W postępowaniu tym, Sąd ma obowiązek odebrać, przynajmniej od jednego spadkobiercy zapewnienie spadkowe. Jeśli więc w postępowaniu spadkowym będą uczestniczyć inni spadkobiercy – nie powinno być problemu z niestawiennictwem samego wnioskodawcy. W przeciwnym razie Sąd może zobowiązać wnioskodawcę do osobistego stawiennictwa. Spadkobierca, który mieszka za granicą i z jakichś powodów nie ma możliwości stawienia się w sądzie, może również złożyć do sądu wniosek o zwrócenie się do właściwego Konsula RP o odebranie zapewnienia spadkowego w najbliższym dla spadkobiercy konsulacie, w trybie pomocy prawnej. Reasumując, sam pełnomocnik nie może złożyć zapewnienia spadkowego w imieniu spadkobiercy, istnieją jednak inne środki prawne umożliwiające zwolnienie z obowiązku osobistego stawiennictwa wnioskodawcy. Jeśli chodzi o pozostałe czynności prawne, jak np. złożenie wniosku, czy też udział w rozprawach sądowych – mogą one zostać przeprowadzone w Twoim imieniu przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego.
W przypadku postępowania o dział spadku, spadkobierca nie musi osobiście brać udziału w postępowaniu sądowym. W tym celu konieczne jednak jest udzielenie stosownego pełnomocnictwa procesowego.
Jeśli potrzebujesz pomocy lub chcesz uzyskać więcej informacji, zapraszam do kontaktu z kancelarią -> formularz -> dane kontaktowe
Jeśli jesteś zainteresowany innymi artykułami i chcesz być na bieżąco ze wszystkimi ciekawostkami prawniczymi, zapraszam do polubienia i obserwowania mojej strony na facebooku -> Kancelaria Adwokacka Magdalena Tybor.
Przeczytaj również:
Zmarły krewny pozostawił w spadku nieruchomość – jak uregulować wpis w księdze wieczystej?
Krewny zmarł za granicą – jak przeprowadzić postępowanie spadkowe?
Zmarły nie uwzględnił Cię w testamencie? Sprawdź, czy należy Ci się zachowek.
Przegapiłeś termin na odrzucenie spadku? Jak zabezpieczyć się przed odziedziczonymi długami?